İçindekiler
11 Aralık Uluslararası Dağ Günü
Dünya genelinde 2003 yılından bu yana 11 Aralık günü Uluslararası Dağ Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu girişimiyle belirlenen bu özel gün, dağ sistemlerinin küresel olarak taşıdığı öneme dikkat çekmeyi ve farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
Bunları Biliyor muyuz?
Dağlar dünya genelinde biyolojik çeşitliliğin yarısına ev sahipliği yapıyor ve en önemli biyolojik çeşitlilik alanlarının %30’luk kısmını barındırıyor.
Dünya genelinde temel yiyecek kaynaklarının %80’ini sağlayan 20 bitki türünün altısı dağlardaki türlerden evrilmiş ya da ehlileştirilmiş. Bunlar en temel tahıllar olan yulaf, arpa ve mısırın yanında dünyanın en popüler yiyecek maddelerinden elma, domates ve patates. Yani dağlardaki biyolojik çeşitlilik sayesinde tüm insanlık bu besinlere kavuşmuş.
Ayrıca gıdanın yanında elbette su kaynakları denince de dağ sistemlerinin rolü hayatta kalmamızdaki en büyük paya sahip. Bugün bile insanlığın toplam nüfusunun yarısından çoğu, dağ sistemlerinin sağladığı kaynak sularını kullanarak günlük yaşamını sürdürebiliyor. Türümüz için, bitki ve hayvanlar için, diğer türler için dağlar olmadan bir yaşam düşünülemez. Kısaca gezegenimizde hayat, dağlara bağlı…
2021 Dağ Günü Teması
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü yani FAO (Food And Agriculture Organization Of The United Nations) bu yılın temasını Sürdürülebilir Dağ Turizmi olarak belirledi. Son yıllarda giderek önem kazanan sürdürülebilirlik kavramının, yerel ve doğal kaynaklara hak ettiği değeri vererek vurgulanması amaçlanıyor.
Sürdürülebilir Dağ Turizmi düşüncesinin altında, küresel turizm etkinliklerinin yaklaşık %20’sini kapsayan dağ turizmi faaliyetlerinin bu bakış açısıyla düzenlenmesinin yaratacağı olumlu etki var. Bu sayede kalkınma sağlanıp fakir bölgelerde alternatif gelir kaynakları yaratılması ve sosyal katkı politikalarının desteklenmesi mümkün olabilir.
Bir yandan da coğrafi değerleri önemseyen ve öncelik tanıyan, koruma altındaki bölgelere duyarlı ve biyolojik çeşitliliğe saygılı turizm modelleri özendirilebilir. Dünya genelinde aynı zamanda bu fikrin kapsamında kültürel mirasın, yerel ürünlerin ve geleneksel uygulamaların korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasına katkıda bulunmak da var.
Neleri Kapsıyor?
Bütün bunlara duyarlı bir dağ turizmi deneyimi bir yandan dağcılık çerçevesinde kalabalıkları çeken yerlerde yaşayan kırılgan durumdaki yerel topluluklara da gereken özeni göstermesi gerektiğinin artık farkında. Dağ Günü (IMD yani International Mountain Day) toplulukların bütün bunları anımsayıp uygulaması için yalnızca bir öneride bulunuyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün Kadın Komitesi bu yılki 11 Aralık metinlerinin sonunda Kırgızistan’daki bir kadın topluluğu aracılığıyla gerçekleştirdikleri projenin videosuna yer veriyor. Devasa ve kudretli dağ sistemlerinin kırılgan ekosistemini koruma amaçlı gerçekleştirilen bu gibi projeler Himalayalardan And Dağlarına kadar uzanan özel coğrafyalarda yapılıyor. Yaşanan iklim değişikliği ve biyolojik bozulmanın karşısında duran geleneksel üretim yöntemlerini ve mirası yeniden gündeme getiriyor.
Farkındalık ve Sürdürülebilirliğin Önemi
Ne yazık ki dağ sistemleri tehlike altında… Dağlar barındırdığı bütün zenginlikle birlikte iklim değişikliği ve aşırı tüketim alışkanlıklarından zarar görüyor. Zaten güç yaşam şartlarına maruz kalan ve genellikle oldukça yoksul bir yaşam süren dağ sakinleri topluluklar bugünlerde hayatta kalmak için iklim değişikliğiyle de boğuşuyor. Küresel ısınmanın buzullarda yol açtığı büyük erime milyonlarca kişinin temiz su kaynaklarını tehdit eden bir unsur.
Kırılgan Ekosistemler Önemini Koruyor
Aslına bakılırsa bu sorun hepimizi ilgilendiren etkilere sahip. Karbon ayak izimizi azaltarak doğal hazinelerin kıymetini bilir, korumayı önceliğimiz haline getirmek tek çare.
Bu amaçla Birleşmiş Milletler 2002 yılını, dağların hayati önemine dikkat çekmek üzere Uluslararası Dağ Yılı ilan ederek programında vurguladı. Ertesi yıl da 11 Aralık Dünya Dağ Günü yürürlüğe girdi. Aslında bu düşünce 1992’de Çevre ve Gelişim Konferansı kapsamında sunulan Kırılgan Ekosistemleri Yönetmek: Sürdürülebilir Dağ Sistemi Gelişimi (“Managing Fragile Ecosystems: Sustainable Mountain Development”) raporuna dayanıyor. Gündem 21 (Agenda 21) Eylem Planı kapsamında sunulan bu konu önemini ve aciliyetini bugün de koruyor.
Sevmek Kadar Korumak ve Anlatmak
Sürdürülebilir Dağ Turizmi yılı aslında büyük toplulukları ilgilendirdiği kadar bireyleri de ilgilendiriyor. Şahsi tüketim alışkanlıklarımızı ve hassasiyetlerimizi gözden geçirmek için bir fırsat yaratıyor. Bugünü kutlamanın en güzel yolu dağlarda olmak. Dağ Günü kutlamalarının bir diğer yanı da sizin dağları korumaya olan katkınız. Bugün siz de dağların sakinlerini, nimetlerini, zenginliğini ve gücünü geleceğe aktarabilmek için farkındalığın artmasına katkıda bulunabilirsiniz. Unutmadan, otları ve böcekleri, tilkisi, kirpisi, kar suları ve rüzgârıyla dağlar hepimizin. Yaşasın dağlar!
Kaynak: BM resmi sayfası
